Het Kalashvolk (Kalasha) vormt een inheemse minderheid van ongeveer 3500 mensen in het noordwesten van Pakistan, NWFP, (Northwestern Territories) met een eigen taal, eigen traditionele klederdracht, een eigen natuurgodsdienst met heidense rituelen en een levenswijze die dicht bij de natuur aansluit. De Kalash leven bij de grens van Afghanistan, in 3 valleien zijnde Birir, Bumburet en Rumbur.
De dorpen liggen aan de voet van de Hindu Kush, waar ik verschillende trektochten deed waaronder de Ganga-Wat pas. Chitral, gekend vanwege de polowedstrijden, is het vertrekpunt om per jeep één van de drie Kalash valleien te bereiken. Persoonlijk vind ik Rumbur de meest lieflijke vallei, waar er enkele primitieve cottages ter beschikking van de toeristen werden gesteld. Toen ik in Peshawar woonde verbleef ik dikwijls in Rumbur, ook om in de zomer aan de hitte te ontsnappen.
De Kalash zijn hoofdzakelijk landbouwers, en bewerken de velden volgens oude landbouwmethoden: ploegen, spaden en schoffels zijn de enige werktuigen. Tarwe, mais, pronkbonen, gierst zijn de belangrijkste veldgewassen naast wijndruiven en walnoten. De Kalash produceren wijn, wat soms moeilijk ligt in een Islamitisch land als Pakistan. De moerbeien en abrikozen worden gedroogd voor de koude wintermaanden. Vee bestaat voornamelijk uit geiten, schapen en wat runderen.
De Kalash gemeenschap heeft een sjamaan, die bekend staat voor zijn profetische dromen. Het bashali-huis, waar menstruerende vrouwen verblijven en zwangere vrouwen bevallen, is één van de meest fundamentele Kalasha-instellingen, aangezien de Kalasha hun wereld in twee domeinen verdelen, het zuivere en het onzuivere.
Tegenwoordig zijn Kalasha-mannen niet te onderscheiden van de moslims omdat ze allemaal de salwar kameez dragen. Vrouwen weven hun kleren, ze spinnen garen op kleine handspindels gemaakt van hout en pompoen. Meestal worden deze gebruikt voor zeer lange buikbanden die de Kalash vrouwen om hun middel dragen. Hun zwarte gewaden zijn helder geborduurd bij de hals. De Kopas, de ceremoniële hoofdtooi neemt een prominente plaats in het Kalasha - vrouwenkostuum.
De Kalasha vieren de vier seizoenen met een festival. Het lentefestival, Joshi, wordt georganiseerd wanneer kaas en yoghurt worden geproduceerd, terwijl het zomerfestival het naar beneden brengen van kaas uit de hoge weilanden viert. De notenoogst gaat in september gepaard met veel zang en dans. De pastorale god Horizon beschermt de kuddes in herfst en winter en wordt bedankt tijdens het winterfestival.
De Kalasha worden begraven in cederkisten en een jaar na de dood werden vroeger beeltenissen uitgehouwen. Vele van deze effigie werden gestolen door de buitenlanders.
Tijdens mijn verblijven in Rumbur maakte ik ook kennis met de leerkrachten. Om het behoud van de Kalash cultuur te ondersteunen werden twee scholen financieel gesteund door het printen van de leerboeken in Kalasha.
In mei 2006 werd onder de vlag van LZG ( Leraars zonder Grenzen) ook een computercentrum opgericht.
Voor velen een absoluut revolutionair idee, maar allicht ook heel belangrijk voor de economische ontsluiting van de vallei en de vergroting van de weerbaarheid en de tewerkstellingskansen van de Kalash-jongeren. Gaat de cultuur daardoor niet verloren? Filosofisch zit deze oude cultuur echter zo diep geworteld in hun belevingswereld dat de invloed van toerisme en een voortschrijdende digitalisering eerder oppervlakkig werkt en de kern van hun ethisch bewustzijn intact zal laten.
In november 2019 bezocht ik in Musée des Confluences te Lyon een tentoonstelling: Fêtes himalayennes, les derniers Kalash. De catalogus is een stripverhaal, uitgegeven door Viviane Lièvre, Jean-Yves Loude et Hervé Nègre en beschrijft perfect het leven van de Kalash zoals ik het ook beleefde. ISBN: 978-2-84953-320-8
